چقدر با سندرم تونل کارپال آشنایی دارید؟ آیا تا بحال در چهار انگشت اول خود حس گزگز و مور مور را تجربه کرده اید؟ اگر شما یکی از افرادی باشید که در شغل یا در کار های روزانه ی خود استفاده ی زیادی از دست خود می کنید، ممکن است با این حس ها آشنایی داشته باشید.

این حس درد و گز گز و مور مور، از مچ شما شروع می شود و تا نوک انگشتان کشیده می شود. این حس ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصبی در محل باریکی در مچ شما، اتفاق می افتد. در ادامه می خواهیم بدانیم تونل کارپ کجاست؟ چگونه این فضا تنگ می شود؟ و چه کارهایی می توان برای پیشگیری و درمان انجام داد

سندروم تونل کارپال ( به انگلیسی: Carpal tunnel syndrome یا به اختصار CTS) گیر افتادگی و فشرده شدن عصب در داخل تونل کارپ می باشد. این سندروم همچنین به سندروم تایپیست ها معروف است که علت را در ادامه خواهیم فهمید.

این عصب حس انگشت شست، انگشت اشاره، وسط و بخشی از انگشت حلقه را فراهم می کند. همچنین حرکت عضلاتی که به انگشت شست می روند را نیز امکان پذیر می کند. سندروم تونل کارپال می تواند در هر دو دست اتفاق بیوفتد.

ورم یا التهاب در محل مچ دست باعث فشردگی این عصب می شود و تونل کارپال را ایجاد می کند. این فشردگی می تواند منجر به حس گز گز، ضعف و بی حسی در سمت انگشت شست بشود.

این سندروم، سندرومی نسبتا شایع است و خانم ها را ۲ برابر بیشتر از آقایان درگیر می کند. بیشتر افراد درگیر میانگین سنی ۵۴ سال را دارند.

تونل کارپال چیست و چه چیزهایی را در برمی گیرد؟

تونل کارپ یک ساختار محکم استخوانی-فیبری است که از استخوان های مچ و لیگامان (رباط) عرضی ساخته شده است. این ساختار همانطور که از اسمش پیداست مانند تونلی می ماند که اجزایی از درون آن عبور می کنند و از ساعد وارد دست می شوند.

مجموعا ۹ تاندون از طریق این تونل از ساعد وارد دست می شوند. علاوه بر اینها یک عصب و یک شریان هم از این طریق وارد دست می شود. نام این عصب، مِدیَن Median است. این عصب انگشت های شست، اشاره، وسط و نیمه ای از انگشت حلقه را عصب می دهد و حس آنها را تامین می کند. به علاوه این عصب به چندین عضله ی عموما مرتبط با شست هم عصب می دهد و پیام حرکتی را به آنها منتقل می کنند.

بنابراین، اگر این عصب تحت فشار قرار بگیرد، هم می تواند علائم حسی بدهد و در موارد شدیدتر منجر به ظهور علائم حرکتی شود. اگر به نحوه ی عصب دهی عصب مدین دقت کنید، در ادامه متوجه می شوید که به چه دلیل علائم اینگونه بروز می کنند.

 

عوامل بوجود آورنده سندروم تونل کارپال چیست؟

سندرم تونل کارپال در اثر فشرده شدن عصب مدین در مچ بوجود می آید که این ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برای نمونه، این فشره شدن ممکن است در اثر ضربه باشد مثلا در اثر شکستگی انتهای ساعد و یا در اثر خم و راست کردن تکراری و طولانی مدت مچ دست و انگشتان این اتفاق بیافتد

برخی از عوامل شایع مرتبط با سندروم تونل کارپال عبارتند از:

• دیابت
• بدعملکردی تیروئید
• تجمع آب در بدن از دوران بارداری یا یائسگی
• فشار خون بالا
• بیماری های خود ایمنی مثل روماتیسم مفصلی (یا آرتریت روماتوئید)
• شکستگی یا ضربه به مچ دست

سندروم تونل کارپال می تواند در اثر کشیدگی مکرر تشدید و بدتر بشود. حرکت بیش از حد مچ دست می تواند باعث فشردگی یا التهاب عصب مدین دست بشود. این علائم می تواند در نتیجه ی موارد زیر ایجاد شود:

• موقعیت مچ دست شما زمانی که از موس یا کیبورد استفاده می کنید.
• قرار گرفتن در معرض وسایلی که لرزش زیادی دارند به مدت طولانی
• هر حرکت تکراری که در آن مچ دست بیش از حد در حالت کشیده قرار دارد مثل تایپ کردن

تشخیص سندروم تونل کارپال چگونه است؟

پزشک شما با تاریخچه گیری، ارزیابی فیزیکی و دیگر تست ها به تشخیص سندروم تونل کارپال خواهد رسید.

ارزیابی فیزیکی به بررسی جزئی مچ دست، آرنج، شانه و گردن شما می پردازد و هر علت دیگری از فشردگی عصب را بررسی می کند. همچنین مچ دست شما را به خوبی بررسی می کند تا هرگونه علامتی از التهاب، دفورمیتی یا بدشکلی و… را ارزیابی کند.

همچنین سرعت انتقال پیام عصبی را در عصب دست می توانند ارزیابی کنند. اگر در این بررسی سرعت حرکت پیام عصبی در دست پایین باشد، می تواند نشان دهنده ی سندروم تونل کارپال باشد.

درمان سندروم تونل کارپال چیست؟

درمان های موجود برای این سندروم به دو دسته ی غیر تهاجمی و تهاجمی تقسیم می شود. برای تمامی بیماران به جز در مواردی که سندرم تونل کارپ در اثر ضربه ایجاد شده باشد، ابتدا درمان غیر تهاجمی انجام می شود. (درمان های تهاجمی؛ یعنی، درمان هایی که در آنها پوست باز می شود مثل جراحی.)

درمان های غیر تهاجمی برای سندرم تونل کارپال شامل موارد زیر می باشد:

• فیزیوتراپی
• اسپیلنت

اسپیلنت شبانه و در صورت امکان روزانه داده می شود تا مچ را صاف نگه دارد. درواقع اسپلینت همان مچ بندی است که در تصویر فوق مشاهده می فرمایید. این اسپلینت با صاف نگه داشتن مچ دست کمک می کند مفصل کمتر حرکت کند. در نتیجه به مرور فشار از روی دست کاسته شده و بهبودی مشاهده می شود.

درمان های تهاجمی برای سندروم تونل کارپال شامل:

• تزریق کورتیزون

تزریق کورتیزون هم می تواند بهبودی موقت ایجاد کند اما اثر آن معمولا بعد از ۲ تا ۴ ماه از بین می رود. دارو های ضد التهابی هم ممکن است برای کاهش التهاب استفاده شوند اما به اندازه ی تزریق کورتیزون، موثر نیستند. 

• جراحی